همه چیز در مورد پرورش بلدرچین

بلدرچين ها تخم زيادي توليد مي كنند. بلدرچين هاي ماده 260 عدد تخم در اولين سال تخمگذاري خود مي گذارند روي همين اصل بلدرچين ها كثير تخم هستند.بلدرچين ها ي ماده معمولا در حدود سن 50 روزگي به اوج توليد تخم مي رسند. بلدرچين ها 75 درصد تخم هاي خود را بين ساعت 3 تا 5 بعد از ظهر

توليد بلدرچين در دنيا هم از نظر توليد  گوشت و هم از نظر مصرف تخم در افزايش است و اين در حالي است كه هنوز هم گوشت و تخم بلدرچين به عنوان غذائي تجملي مطرح مي باشد.براي توسعه كيفيت در امريكا بر روي نژادي از بلدرچين كه به اسم Bob White  مشهور است كار مي شود كه از نظر بزرگي جثه از همتاي ژاپني خويش بزرگتر بوده ولي گوشت آن به لذت نوع ژاپني نمي رسد.

جوجه بلدرچين ظريف و پر تحرك و در بدو تولد فاقدقدرت انطباق با دماي محيط مي باشد و در نتيجه حساسيت خاصي در مورد تغيير دماي هواي محيط داشته و به شدت آسيب پذير مي باشد و در روزهاي نخستسن توليد دماي 36 تا 38 درجه سانتيگراد توام با هواي تميز و سرشار از اكسيژن از اهميت خاصي برخوردار ميباشد.بتدريج با افزايش سن جوجه ها از ميزان حرارت محيط كاسته مي شود و در سن 6 تا 7  هفتگي به 22 تا 24 درجه سانتيگراد كاهش مي يابد.

جوجه ها تا زماني كه دما زير 21 درجه سانتيگراد كاهش نيافته است نيازي به دماي اضافه ندارند و 12 ساعت تاريكي و 12 ساعت روشنايي تا سن 5 هفتگي يعني زماني كه بلدرچين ها به پن ها يا قفس هاي تخمگذاري منتقل مي شوند مي تواند ادامه پيدا كند.

قفس هاي نر و ماده براي داشتن رشد بهتر بايستي جدا از هم نگهداري شوند.در حالت پرورش روي بسترمساحت 150 تا 180 سانتي متر مربع به ازاي هر جوجه بسته به نوع جوجه ها و فصل در نظر گرفته مي شود.براي هر جوجه 2.5 تا 3 سانتي متر دان خوري و1،5 تا 2 سانتي متر آبخوري در نظر گرفته مي شود..

براي جوجه هاي بلدرچين تا سن 3 هفتگي 2 سانتيمتر دان خوري و يك سانتي متر فضاي مناسب آبخوري ضروري  است.براي هرجوجه 75 سانتي متر مربع فضاي بسته و 75 سانتيمتر مربع نيز فضاي حركت تا سن 3 هفتگي براي بدست آوردن نتيجه مناسب كافي است.

برای شروع تغذیه خوب بلدرچين ها می توان به مدت 2 تا 4 روز آب شكر 8 درصد داد.

بلدرچين ها به مقدار كافي غذاي متعادل شده نياز دارند. جيره غذايي بلدرچين بايستي حاوي ميزان بالا تري از مواد مغذي باشد.بلدرچين ها را مي توان بعنوان شروع كننده در سن 0 تا 3 هفتگي و رشد كننده در سن 4 تا 5 هفتگي و تخمگذار يا مادر 6 هفته به بعد تقسيم بندي كرد.كه اين مسئله بستگي به ميزان رشد و توليد آنها دارد. ميزان غذا نيز در اين مورد موثر است و بدين ترتيب بايستي غذاي كافي به انها داده شود. دوره شروع كننده بحراني ترين دوره بوده و نياز به مديريت خاص و مراقبت هاي تغذيه اي دارد.تغذيه بلدرچين مثل تغذيه مرغهاست.بلدرچين ها نيز به عنوان شروع كننده، رشد كننده و بلدرچين هاي تخمگذار يا مادر تقسيم مي شوندكه اين مسئله به ميزان رشد و تظاهر توليدشان بستگي دارد.براي 3 تا 4 هفته اول بلدرچين ها را بايستي از يك جيره غذايي محتوي تقريبا 27 درصد پروتئين و در حدود 2،750  كيلوكالري بر كيلوگرم انرژي تغذيه نمود.آنهايي كه در مرحله رشد هستند بايستي از يك جيره غذائي باداشتن 24 درصد پروتئين براي تخمگذارها و بلدر چين هاي مادر با داشتن ME معادل 2،650 كيلو كالري بر كيلوگرم تغذيه نمود.

بلدرچين در يك ناحيه مناسب از نظر درجه حرارت پرورش داده مي شود و به سالن رشد در سن 2 تا 3 هفتگي انتقال مي يابد.

خيلي بهتر است كه از استرس هاي بيمورد جلوگيري كرده و در زندگي كوتاه بلدرچين آنرا از محلي به محل ديگر جابجا نكنيم.هر سيستمي كه به كار رود تكنيك  نگهداري و پرورش بلدرچين مثل مرغ است و دستگاه مادر و قفسها و وسائل مورد استفاده بايد با پرورش بلدرچين وفق داده شوند.درجه حرارت زياد و صحيح براي توليد خوب بلدرچين نقش حياتي دارد و پرندگان بايد در حرارت 35 تا 36  درجه ساتيگراد ( 95 تا 97 درجه فارنهايت) نگهداري شوندكه بتدريج در عرض 3 هفته به 20 درجه سانتيگراد(68 درجه فارنهايت) مي رسد كاهش پيدا  نمايد.شروع خوب حياتي بوده و بهتر اين است كه با غذا و آب در سيني هاي پلاستيكي شروع كنيم و كمي بعد از آن انها را به فنجانهاي اتوماتيك يا نيپلي عادت داده و از وسائل قبلي ترك عادت نمائيم.پرندگان بايستي بميزان 150 پرنده به ازاي هر متر مربع روي كف پرورش داده شوند و در هفته دوم به 100 پرنده در همان فضا برسانند.

آب  و دان بايستي به ميزان فراوان و كافي در دسترس جوجه هاي بلدرچين گذارده شود تا خوردن و آشاميدن را بياموزند در غير اين صورت در اثر گرسنگي و تشنگي تلف مي شوند.بايد توجه داشت كه در 48 ساعت اول زندگي عدم استفاده از غذا امري نرمال بوده و در اين مدت از ذخيره كيسه زرده تغذيه مي كنند.در ابتدا دان كه بسيار ريز آسياب شده بر روي كارتن كفي زير پاي جوجه ها پاشيده مي شود و بتدريج از دان خوري هائي به ارتفاع 1،5 تا 2 سانتي متر و عرض 3 تا 5 سانتيمتر استفاده مي شود..

به منظور جلوگيري از اتلاف دان شبكه هائي از جنس مفتول بر روي دان خوري ها قرار داده مي شود و همين مسئله در مورد آب خوري ها هم بايستي رعايت گردد تا از غوطه ور شدن جوجه ها و خفگي انها جلوگيري شود.استفاده از كارتن كفي و يا برزنت در زير پاي جوجه ها از لغزيدن آنها  و ابتلاء به عارضه در رفتگي فمور جلوگيري مي كند.بهترين روش پرورش بلدرچين استفاده از باتري و قفسهايي است كه براي اين منظور ساخته شده اند.جوجه ها ايتدا به مدت 3 هفته در قفسهاي ويژه اي نگهداري مي شوند كه شرايط خاصي از نظر دما و تغذيه براي آنها اعمال مي شود و پس از اين دوره آنان به قفسهاي ديگر منتقل مي شوند كه معمولا اين قفسها از 5 طبقه تشكيل شده اند ودان خوري و آبخوري در طرفين اين قفسها تعبيه گرديده است و جوجه بلدرچين ها با توجه به گردن درازي كه دارند به راحتي مي توانند از آب و غذا استفاده نمايند.روش استفاده از بستر مناسب نيست.

روش متداول در ايران كه چندان رضايت بخش نيست اين است كه جوجه ها را به مدت 6 روز در سبد هاي پلاستيكي كوچك (به ازاي هر سبد 50 تا 60 جوجه) نگه مي دارندو سپس آنها را بر روي بستر منتقل مي كنند كه انتقال جوجه ها از سبد بر روي بستر منجر به تلفات 1،5 تا 2،5 درصدي مي گردد.هر چه مدت نگهداري جوجه ها در سبدهاي پرورش بيشتر باشد جوجه ها آمادگي بيشتري براي زندگي پيدا مي كنند.

در حالي كه روشنايي 24 ساعته باعث تسريع بلوغ جنسي مي گردد و روشنايي 16 تا 18 ساعته سبب تاخير در آن مي شود.قفسهايي كه جهت نگهداري بلدرچين هاي تخمگذار مي شوند از مفتول هايي تشكيل شده كه مانع خروج بلدرچين از قفس مي شوند و فاصله مفتول هاي كف قفس از يكديگر 10 تا 15 ميليمتر بوده كه مدفوع پرنده براحتي بر روي سيني يا نوار نقاله زير قفس مي ريزد و داري يك شيب ملايم بوده كه تخم بلدرچين بر روي آن لغزيده و درخارج از قفس قرار مي گيرد.

سطح مورد نياز جهت هر بلدرچين تخمگذار در قفس 150 سانتي متر مربع مي باشد. در صورتيكه بلدرچين هاي تخمگذار در روي بستر پرورش پيدا مي كنند بايستي جهت  تخمگذاري از تله هاي تخمگذاري استفاده نمود.اين تله ها بايستي با پوشال نرم و يا كاه پوشانده شوند و در آغاز دوره تخمگذاري بايستي آنها را به تخم كردن درون اين تله ها عادت داد.بدين منظور بايستي كارگر مربوطه عموما در ساعت شروع تخمذاري كه معمولا در ساعت نزديك به غروب مي باشد مرتبا در ميان آنان بگردد و تخمهائيكه در روي بستر قرار دارند برداشته و درون تله ها قرار دهد چون ديدن تخم در روي بستر  بلدرچين ها را به تخمگذاري در روي بستر ترغيب مي كند.آخرين جمع آوري تخم بايد در حدود ساعت 9 شب انجام گردد در غير اين صورت اين كار بايد در صبح روز بعد انجام شود.

بهنگامي كه  هچ مي شوند داراي رنگ قهوه اي با نوارهاي زرد هستند.باروري بطور مشخص در پرندگان مسن تر كاهش پيدا مي كند .نسبت سفيده به زرده 39 به 61 است پورسانتاژ زرده بيشتر و پورسانتاژ سفيده در بلدرچين كمتر از تخم مرغ است.

تكامل جنيني بلدرچين ها ي اهلي بوسيله نور كنترل مي شود.نگهداري پرنده در تاريكي مداوم تقريبا به ممانعت كامل رفتار جنسي و توليد تخم منجر مي شود.در حالي كه نگهداري پرنده ها در نور مداوم به ميزان بالائي از توليد تخم به هنگام سال اول و با رسيدن توليد به مرحله توقف در پايان سال دوم مي انجامد.مرغها در حدود 75 درصد تخمهايشان به هنگام صبح مي گذارند در حاليكه بلدرچين ها همانگونه كه ذكر شد 75 درصد تخم روزانه خود را در ساعت 3 تا 6 بعد از ظهر مي گذارند.بلدرچينها در حدود سن 6 هفتگي به توليد مي آيند.

اين مسئله از اهميت زيادي برخوردار است كه از جفت گيري بلدرچين هاي منسوب بيكديگر در طول اجراي برنامه توليد مثل اجتناب نمود.با استفاده از روش توليد مثل متقاطع و گفتن نرها و ماده ها از خانواده هاي ديگر جفت گيري بلدرچين هاي منسوب به يكديگر جلوگيري مي شود و معياري از براي هيبريد قدرتمند تامين مي شود و خصوصيات خوب باقي مي مانند، عاقلانه اين است كه حداقل 6 لاين و ترجيحا لاين هاي بيشتري را حفظ كرد تا به اين برنامه كمك شود.

تخم هاي بلدرچين بي نهايت ظريف هستند و بايستي با دقت زياد گرفته شوند.بسياري از پرورش دهندگان بلدرچين ترجيح مي دهند كه تخم ها را قبل از ذخيره سازي در محلول سالمسازي  غوطه ور سازند در اينصورت محل نگهداري بايستي بين 16 تا 20 درجه در نظر گرفته شود.رطوبت نسبي نبايد كمتر از 75 درصد باشد.

تخم هاي جوجه كشي بايد كاملا در دماي زير نقطه فيزيو لوژيك ذخيره شوند (23،9  درجه).دماي مناسب براي ذخيره سازي 12،8 تا 15،5 درجه مي باشد.براي يك جوجه كشي خوب ميزان رطوبت توصيه شده 75 تا 80 درصد است.رطوبت نسبي بالا منجر به افزايش رشد قارچها مي شود كه اين خود سبب آلودگي تخمها مي گردد.بيشترين زمان نگهداري تخم جوجه كشي تحت دماي لازم و رطوبت 5 تا 7 روز است و مقدار بيشتر از ان روي جوجه كشي اثر معكوس دارد و اگر لازم باشد كه تخم ها بيش از يك هفته نگهداري شوند بايستي چرخانيده شوند.اين چرخانيدن براي جلوگيري از چسبيدن نطفه به پوسته لازم است.

تكثير موفقيت اميز بلدرچين ها در دوره قبل از انكوباسيون شروع مي شود.تخم ها بايستي روزانه چند بار جمع اوري شده و با دقت زياد نگهداري شوند زيرا تخمهاي بلدرچين خيلي نسبت به آسيبهاي  وارده بر پوسته حساس هستند.قبل از انبار كردن تخمهاي هچ شونده بايستي تحت تاثير گاز فرمالدئيه بمدت 20 دقيقه قرار داده شوند و سپس ذخيره سازي در درجه حرارت 15،5 در جه با رطوبت 80 درصد بمدت 7 تا 10 روز انجام شود.

يك انكباتور با با ناحيه هچري كثيف منبع مهمي از آلودگي و بيماري است.با استفاده از تركيب آمونياك چهارتايي(Quaternary Ammonium) يا برخي ضد عفوني كننده هاي تجاري بايستي واحدها به خوبي شستشو و ضد عفوني گردند.

فقط تخم هاي تميز را كه در مواجهه با بخورها بوده اند بايستي مورد استفاده قرار داد.به عبارت ديگر تخمها را مي توان در عرض 12 ساعت بعد از اينكه در داخل انكوباتور قرار داده شدند بخور داد.براي بخور دادن 25 گرم پرمنگنات پتاسيم را در يك ظرف سفالي يا لعابي ريخته و سپس 35 ميلي ليتر فرم آلدئيد را براي هر متر مكعب فضاي انكوباتور به آن اضافه مي نمايند.از انكوباتورهايي كه Forced power   هستند در صورتي ميتوان استفاده نمود كه باد بزن كار كند و وانتيلاتورها به هنگام بخور دادن بايستي بسته باشند و بعد از 20 دقيقه هواكش ها را مي توان باز نمود.رطوبت در اين مرحله بايستي بالا باشد و درجه حرارت بين 20 تا 30 درجه مناسب است.دوره انكوباسيون بين 17 تا 18 روز بستگي به گونه و روشهاي عملي تغيير مي كند.تخمها بايستي به گونه اي در سيني قرار داده شوند كه انتهاي بزرگ آنها در بالا باشد و ميزان چرخانيدن تخم بايد هر 2 تا 4 ساعت يكبار باشد.در روز چهاردهم يا زودتر جابجا كردن تخم ها به سيني ها بايستي دنبال شود كه در اين حالت براي برگرداندن بعدي علامتگذاري مي شوند. هچر جداگانه اي بايستي با گرماي 37،2 با رطوبت 70 درصد مورد استفاده قرار گيرد.هچر بايد كاملا بسته براي تمام پروسه هاي هچ باقي بماند تا جوجه هاي بلدرچين در روز 17 يا 18 از انكوباسيون خارج شوند.

تخم ها را مي توان پس از 14 روز انكوباسيون يا زود تر به سيني هاي هچ انتقال داد جوجه ها را بعد از 18 روز انكوباسيون به دستگاه جوجه كشي انتقال مي دهند.بلدرچين ها در مقايسه با مرغها ظريف تر بوده و نياز به مراقبت بيشتري  در 2 هفته اول زندگييشان دارند.

به سبب كوچكي تخم بلدرچين و ترد و شكننده بودن پوسته آن از سيني هاي جوجه كشي استفاده مي شود.در هر خانه 2 تخم قرار داده مي شود. نگهداري طولاني تخمها ي نطفه دار بر قابليت هچ آنها تاثير منفي دارد لذا توصيه مي شود كه تخمهاي بلدرچين نهايتا 14 روز در اطاقي با دماي 10 تا 15 در جه و رطوبت نسبي 75 درصد نگهداري شوندو عملا با آب پاشي كف اتاق ميتوان به رطوبت مطلوب رسيد.درجه حرارت مناسب جهت انكوباسيون تخمهاي بلدرچين 37،5 تا 37،2 درجه مي باشد.نطفه بلدرچين در دماي 39 و بالاتر از ان بيش از چند ساعت دوام نمي آوردو ميميرد و لذا تنظيم درجه حرارت دستگاه جوجه كشي اهميت زيادي داشته و حرارت پائين تر از اپتيمم(بهينه) سبب طولاني تر شدن زمان انكوباسون تخم مي گردد.

به طور كلي زمان انكوباسيون تخم بلدرچين با توجه به تاثير فاكتورهاي رطوبت و درجه حرارت بين 16 تا 18 روز ميباشد و در شرايط مناسب 70 درصد تولدها در روزهفدهم صورت مي گيرد.در پايان روز چهاردهم تخم بلدرچين ها از دستگاه ستر به دستگاه هچر منتقل مي شوند.دماي 37،5 درجه و رطوبت 70 درصد ستر و دماي 37 درجه و رطوبت 85 درصد به هچ 75 درصد منجر مي شود.

بالاترين راندمان مربوط به نطفه دار بودن تخمهاي بلدرچين يك گله در بلدرچين هاي 3 تا 5 ماهه مي باشد وبنا براين بلدرچين هاي گله مادر در هر 6 ماه يكبار حذف شده و گله ديگري جايگزين مي شود.در شرايط طبيعي و بدون استفاده ار نوردهي مصنوعي بلدرچين ها بين ماههاي فروردين يا شهريور و به طور متوسط 50 تا 100 عدد تخم مي گذارند اما با اعمال يك تغذيه مناسب و نور دهي مطلوب لانه تا 280 عدد تخم توليد مي كنند.وقتي در بعضي از بلدرچين ها در 24 ساعت 2 عدد تخم گذاشته مي شود مدت نور دهي مصنوعي معمولا بين 14 تا 18 ساعت مي باشد.

در آغاز سن تخم گذاري فاصله زماني بين دو تخم 24 تا 30 ساعت بوده و بتدريج با افزايش سن آنها اين زمان كوتاهتر مي شود. وزن يك تخم بلدرچين 9 تا 10.5 گرم يعني 7 درصد وزن بدن بلدرچين مي باشد يك بلدرچين ماده در سال 2 تا 3 كيلو گرم يعني 20 برابر وزن خودش تخم توليد مي كند.بلدرچين هاي ماده معمولادر سنين 35 تا 50 روزگي شروع به تخمگذاي مي كنند و در سن 13 هفتگي به پيك توليد مي رسند.باروري با افزايش سن كاهش مي يابد.از گله هاي جوان براي داشتن باروري خوب حدود سن 10 تا 13 هفتگي استفاده مي نمايند.نسبت 3 يا 4 نر در برابر 20 ماده در سيستم قفس باروري بالائي را بدست مي دهد.باروري به تدريج افزايش پيدا مي كند و در 4 يا 5 روز پس از وارد شدن نر به گله به اوج خود مي رسد و بعد از آن باروري تا 3 روز پس از جدا كردن نرها به حالت ثابت باقي مي ماند از چهارمين روز افت شديدي در باروري ايجاد شده و تا دوازدهمین روز پس از جدا کردن نرها افت می کند.

وجود ویژگی های مناسب همچون رشد سریع ، بلوغ زودرس ، تولید تخم بالا ، کوتاهی فاصله میان نسل ها ، بالابودن تراکم پرورشی در واحد سطح ، ارزان بودن جیره مصرفی ، حساسیت کم نسبت به بعضی از بیماری های طیور ، قیمت بالای تولیدات که شامل گوشت و تخم می باشد و به خصوص بازگشت سریع سرمایه سبب شده است تا جمع زیادی به پرورش صنعتی این پرنده روی آورند .

مهمترین نکاتی که سبب صنعتی شدن پرورش این پرنده شده است به شرح زیر می باشد : 

  میزان رشد سریع : میزان رشد این پرنده در حدود ۵/۳ برابر سریعتر از دیگر طیور اهلی می باشد . 
  بلوغ جنسی سریع : در حدود سن ۵۰ – ۴۰ روزگی بلدرچین های ماده در پیک تولید هستند . 
  تولید تخم بالا : در صورت پرورش صحیح ، این پرندگان در سال اول تولید توانایی تولید ۲۶۰ تخم را دارا می باشند . 
  کوتاه بودن فاصله میان نسل ها : توان بلدرچین در تولید ۴ – ۳ نسل در سال اول تولید این امکان را برای محققین فراهم آورده است تا از آن به عنوان پرنده ای آزمایشگاهی استفاده نمایند . 
دوره انکوباسیون کوتاه : جوجه کشی تخم این پرنده ۱۸ – ۱۷ روز طول می کشد . 
  تراکم بالای پرورش : با توجه به اینکه جثه این پرنده کوچک و نیز به سطح آبخوری و دانخوری کمتری احتیاج دارد در مقایسه با دیگر پرندگان تعداد پرنده بیشتری در واحد سطح میتوان پرورش داد . 
 واکسیناسیون کمتر : با توجه به اینکه گونه های بلدرچین در برابر برخی از بیماری های رایج طیور حساسیت کمتری دارند در نتیجه به واکسیناسیون کمتری احتیاج دارند .
...

  برگشت سریع سرمایه : با توجه به اینکه سن بلوغ بلدرچین ۵۰ – ۴۰ روزگی می باشد در نتیجه می توان گوشت و تخم این پرنده را سریع به بازار عرضه نمود .

ارزش غذایی بالای گوشت و تخم بلدرچین

در کشور ما بعد از انقلاب برای اولین بار پرورش بلدرچین در استان یزد آغاز گردید که به صورت مجتمع شامل واحد مادر ، گوشتی ، بسته بندی و جوجه کشی اداره می گردد .
بلدرچین دارای گوشتی با پروتئین بالا و درصد چربی کمتری می باشد که برای کودکان و بیماران بسیار سودمند و مفید می باشد . تخم بلدرچین بیضی شکل می باشد که وزن آن ۱۵ – ۸ گرم و رنگ آن معمولا سفید با خال های سیاه یا قهوه ای تا آبی و زرد نخودی مایل به سبز می باشد . الگوی تخم و رنگ تخم بلدرچین منحصر به فرد است و منبع خوبی از ویتامین ها (به جز ویتامین c ) می باشد . کیفیت تخم بلدرچین بالاو میزان کلسترول آن از تخم مرغ کمتر است . تعیین جنسیت جوجه بلدرچین از سن ۱ روزگی صورت می گیرد که این کار نیازمند افراد آموزش دیده و ماهر می باشد . اما از سن ۳ هفتگی می توان نرها و ماده ها را به وسیله رنگ پر های ناحیه سینه از یکدیگر تشخیص داد. پرهای سینه ای نرها به رنگ قرمر مایل به قهوه ای و ماده ها به رنگ خرمائی سوخته ( خاکستری با نقاط سیاه رنگ ) روی آنها می باشد .
وزن جوجه های تازه هچ شده در حدود ۱۰ – ۵ گرم می باشد که درسن ۵۰ – ۴۰ روزگی به بلوغ می رسند . وزن بلدرچین های نر بالغ ۱۵۰ – ۹۰ گرم و ماده ها ۱۸۰ – ۱۱۰ گرم می باشد . همچنین تعداد کروموزوم های بلدرچین ۷۸ می باشد که شش جفت آنها کروموزوم های بزرگ ، شش جفت متوسط و ۲۷ جفت میکروکروموزوم می باشند که کروموزوم های جنسی از نوع بزرگ می باشند .

 جوجه کشی :

تخمگذاری بلدرچین ها از بعد از ظهر شروع و در غروب پایان می پذیرد که بر اساس فصل ، شرایط آب و هوائی و برنامه کاری جمع آوری تخم ها چندین بار در طول این مدت صورت می پذیرید . دمای مناسب محل ذخیره سازی تخم ها ۵/۱۵ – ۵/۱۲ درجه سانتیگراد و با رطوبت ۸۰ – ۷۵ % می باشد که این شرایط برای ذخیره تخم ها در مدت زمان ۷ – ۵ روز است . قبل از قرار دادن تخم ها در داخل در دستگاه ستر باید تخم های آلوده را به وسیله کاغذ سمباده یا پارچه پشمی سفت به آرامی تمیز و در محلول گرم ( ۳/۴۳ درجه سانتیگراد ) ضدعفونی کرد . سپس آنها را در دمای ۱/۲۱ درجه سانتیگراد و رطوبت ۷۵ % به مدت ۲۰ دقیقه به نسبت ۲۰ گرم پرمنگنات پتاسیم و ۴۰ سی سی فرمالین گازدهی می نمایند . سپس تخم ها را در داخل دستگاه ستر قرار می دهند .

 پرورش جوجه :

دمای آغازین جهت پرورش جوجه بلدرچین در زیر مادر مصنوعی و در بالای سر جوجه ۳۵ درجه سانتیگراد می باشد که این دما هر چهار روز یک بار ۸/۲ – ۵/۲ درجه کاهش می یابد تا به ۲۱ درجه سانتیگراد برسد . معمولا برای هر جوجه ۱۵۰ سانتیمتر مربع فضا تا سن ۳ هفتگی در نظر می گیرند . استفاده از آب شکر ۸ % در ۳ – ۲ روز اول نتیجه خوبی را در بر خواهد داشت . برای جوجه بلدرچین ها تا سن ۳ هفتگی ۲ سانتی متر دانخوری و ۱ سانتی متر آبخوری به ازاء هر قطعه در نظر می گیرند . در دو هفته اول نوررسانی ۲۴ ساعته می باشد که پس از آن تا ۱۲ ساعت کاهش می یابد .

 پرورش نیمچه :

معمولا از دو روش برای پرورش بلدرچین استفاده می شود : ۱ – بستر ۲ – باتری که اخیرا مورد استفاده قرار می گیرد که دارای مزایایی همچون تعداد جوجه بیشتر در واحد سطح ، نیروی کار کمتر ، بهداشت بهتر ، سهولت در حذف ، درمان و پیشگیری و استفاده بهتر از سطح می باشد .
دمای مورد نیاز نیمچه ها ۲۸ – ۲۱ درجه سانتیگراد می باشد و از ۱۲ ساعت نور تا سن ۵ هفتگی که بلدرچین ها به قفس های تخمگذاری منتقل می شوند بهره می برند . برای رشد بهتر ، نرها و ماده ها جدا از یکدیگر پرورش داده می شوند . در این سن در بستر به ازاء هر نیمچه ۱۸۰ – ۱۵۰ سانتیمتر مربع بسته به نوع جوجه وفصل در نظر می گیرند . برای هر جوجه ۳ – ۵/۲ سانتیمتر دانخوری و ۲ – ۵/۱ سانتیمتر آبخوری در نظر می گیرند . در صورت استفاده از آبخوری نیپل ، هر نیپل برای ۱۵ پرنده در نظر گرفته می شود .

 پرورش بلدرچین مادر :

در حالت تجاری بلدرچین ها در قفس های توری به ظرفیت ۲۰ تا ۳۰ و حتی ۴۰ بلدرچین پرورش داده می شوند . معمولا به ازاء هر بلدرچین ۲۰۰ – ۱۵۰ سانتیمتر مربع فضا در قفس در نظر گرفته می شود . مقدار فضای دانخوری ۳ – ۵/۲ سانتیمتر به ازاء هر قطعه می باشد . مقدار فضای آبخوری معمولا عامل محدود کننده ای در سیستم قفس نیست . قفس ها معمولا تا ۸ ردیف نصب می شوند . سن فروش بلدرچین ها معمولا ۱۸ – ۱۷ هفتگی می باشد .

بیماری ها :

بلدرچین معمولا به بیماری های زیر حساسیت بیشتری دارد :

۱ - مارک : که واکسیناسیون آن در سن ۲۰ روزگی و با تزریق در ناحیه گردن صورت می گیرد . 
۲ -  نیوکاسل : که واکسیناسیون آن همزمان با مارک به صورت قطره چشمی صورت می گیرد و هر ۳ ماه یک بار به صورت اسپری مصرف می گردد . 
۳ -  آبله : که واکسن آن در ۸ -۶ هفتگی مصرف می گردد .

از دیگر بیماری هایی که بلدرچین را درگیر می نماید می توان به کوکسیدیوز ، کانی بالیسم ، سالمونلا ، ورم روده ای قرحه ای و برونشیت اشاره کرد .
▪ درصد تلفات بلدرچین در سنین مختلف به قرار زیر می باشد :
۱۰- ۱ روزگی : ۲ %
۱۰ روزگی تا شروع تخمگذاری ۲%
دوره تخمگذاری (۱۰ ماه ) ۱۵% 

امروزه به اثبات رسیده که گوشت و تخم این هم از لحاظ تغذیه ای و هم از لحاظ درمانی حائز اهمیت می باشد که در مورد آن توضیحات ذیل را ارائه می دهیم:

از جمله عناصری که می توان به عنوان عوامل دخیل در مسائل فیزیولوژیک و بیوشیمی بدن از آنها یاد کرد. گروه اصلی است که گروه اول شامل عناصر کربن، هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن و گوگرد است که سازنده اجزای اصلی مولکول های بدن هستند که معمولا از طریق آب، چربی ها، پروتئین ها و کربوهیدراتها وارد بدن می شوند که به دلیل داشتن نسبت قابل توجهی پروتئین و مقداری چربی در لاشه بلدرچین از حضور آنها در بدن با خوردن گوشت این پرنده مغذی اطمینان حاصل نمود.

دسته دوم عناصر معدنی هستند که دارای اهمیت فوق العاده ای هستند زیرا در صورتی که در طول روز نتوانیم بیش از 100 میلی گرم از آنها را وارد بدن نمائیم مسلما با یکسری اختلالات عصبی که مخصوصا در صورت کمبود سدیم، پتاسیم، کلسیم در بدن ایجاد می شود مواجه می شویم چراکه در اثر کمبود عناصر یادشده در عملکرد بخش حساس اعصاب یعنی پمپ های سدیمی اختلال عمل ایجاد می شود و در موارد شدید با فلج تمام یا قسمتی از بدن به صورت موقت مواجه هستیم.


عناصر این دسته شامل فسفر، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم و کلراید هستند.

مهمترین گروه و عناصری که به ویژه در مبحث تغذیه انسان با بلدرچین می توان به آن اشاره کرد گروه عناصر کمیاب هستند که در اکثر آنها به وفور انسان در گوشت این پرنده خوش نقش یافت می شوند که شامل کروم، مس، ید، آهن، منگنز، مولیبدن، سلنیم و روی است که به مقادیر بسیار کم برای انسان در روز اکتفا می شود.

عناصر دسته چهارم را فاکتور می گیریم زیرا هیچگونه عملکرد مهم و خاصیت و نقشی را در بدن آدمی ایفا نمی کنند و تنها در تغذیه حیوانات جایگاه خود را حفظ نموده اند.

عناصر دسته پنجم نیز با توجه به اینکه عناصری سمی برای انسان به شمار می روند لیکن ما در اینجا به آنها توجه خاصی داریم زیرا این عناصر به میزانی در حد صفر در محصولات بلدرچین حضور دارند که شامل سرب و جیوه هستند پس علاوه بر خواص محصولات بلدرچین این پرنده از نظر عناصر برای یک فرد سالم عاری از ضرر و زیان است.

که این عناصر به میزان بسیار کم و کمیاب هرکدام در یک ماده غذایی که معمولا گران قیمت نیز هستند جمع شده اند مثل فسفر که در میگو موجود است ولی اکثر این مواد مثل کبالت، مس، روی، سلنیوم، آهن و عناصر دیگر مانند فسفر و کلسیم به راحتی در کلکسیون بلدرچین خام یافت می شود.

در پزشکی به ماده ای عنوان ماده غذایی ضروری اطلاق می شود که با حذف آن از جیره غذایی انسان در بدن انسان از نظر فیزیولوژیک اختلال ایجاد شود و با بازگشت آن ماده غذایی تمام علائم ایجاد شده ناشی از کمبود آن برطرف شود.

برای هر انسان در هر شرایطی که باشد حدود 40 عنصر عالی و معدنی ضروری شناخته شده که انرژی را باید بدان اضافه نمود.

گوشت پرنده:

گوشت این پرنده به اعتقاد حکیم مومن وعلوی به شرط پخته بودن بسیار سهل الهضم است همچنین کباب شده آن سنگین است در صورتی که طبخ آن به همراه ترشی و وروغن باشد کباب آن را بسیار لذیذ می نماید.

طبق گفته حکیم بزرگ پارسی شیخ ابوعلی سینا این پرنده چون خربق می خورد و طبع آنرا دارد پس به دلیل اینکه خود خربق برای درمان تنگی نفس مفید است پس نتیجه حاصل می شود که بلدرچین برای این بیماری علاج است.

مضرات گوشت بلدرچین:

از جمله مضراتی که می توان برای مصرف گوشت این پرنده ذکر کرد این است که در صورت افراط در مصرف گوشت آن امکان ایجاد جوش های پوستی و خارش آنها می باشد که البته می توان آنرا به حساسیت های شخصی مربوط به گوشت این پرنده مربوط کرد که تنها منحصر به بلدرچین نمی باشد واگر با روغن و ترشی صرف شود این عیب نیز مرتفع می شود.

فوائد گوشت و تخم بلدرچین:

به طور خلاصه می توان خواص گوشت این پرندئه پرجنب و جوش را به صورت تیتروار به عوامل زیر تقسیم نمود:

1-     کمک به جلوگیری از تنگی نفس یا آسم و مفید برای معلولین

2-     تحریک قوای تناسلی و تمایلات جنسی به ویژه با مصرف تخم پرنده و دافع سودا

3-     پیشگیری از بیماری های خونی

4-     سهل الهضم است چون بافتی نرم دارد.

5-     دافع مواد رادیواکتیو

6-     تخم آن قابل استفاده برای اشخاصی است که تخم مرغ برایشان منع شده.

7-     قابل استفاده برای اطفال شیرخوار.

8-     باعث دفع فلزات سنگین، مواد زائد و سرطان زا از بدن می شود.

9-     سنگ کلیه و مثانه را خرد می کند.

10- گوشت پرنده مغذی بوده و بدن را سالم نگه می دارد.

11- دفع بیخوابی به دلیل وجود عناصر کمیاب

12- دافع ناراحتی روانی و ضعف اعصاب به دلیل وجود عناصر کمیاب به دلیل داشتن ویتامین های گروه B

13-  گوشت پرنده پس از طبخ به دلیل وجود سلول های پیچیده پیوندی متلاشی نمی شود و پرنده ترکیب خود را حفظ می کند.

14- اسیدهای آمینه کمیابی که در سایر پروتئین ها یافت نمی شود در گوشت این پرنده وجود دارد و برای ترمیم بافت های از دست رفته افراد مسن بسیار مفید است.

15- گوشت آن برای بیماری های فشارخون نیز تجویز می شود.

16- برای دوران بارداری و شیردهی و سنین رشد کودک بویژه کم خونی مفید است.

17- تنظیم دوره خواب و بیماری هیپوتالاموس مغز

18- تنظیم سیستم قلبی و گوارش

19- استحکام عضلات و استخوان ها

20- افزایش چربی این گوشت برای افراد حساس عاری از ضرر است.

21- این محصولات بویژه تخم بلدرچین برای تغذیه نوزادان و رشد کودکان توصیه می شود.

22- تخم پرنده غذایی کم حجم است پس یک غذای کامل مغدی با حجمی کم را در بر می گیرد و می تواند برای کودکان در حال رشد و افراد پر سن و سال که دیگر توان روزهای جوانی را دارا نمی باشند مفید است.

23- به قول حکما گوشت و تخم آن دارای طبع گرم است و برای رفع سردی مفید است.

24- برای درد مفاصل مفید است.

25- تخم بلدرچین حاوی مقادیر زیادی کارتن است که سبب خوشمزه شدن آن می شود.

26- محصولات بلدرچین هیچگونه حساسیتی را برای اشخاص حساس با توجه به طبع گرم آن ایجاد نمی کند.

27- برای درمان بیماری هایی که جراحات آنها در کبد و کلیه هاست مفید است.